Choroba Alzheimera, Parkinsona i inne podobne schorzenia jak stwardnienie rozsiane i stwardnienie zanikowe boczne, są skomplikowanymi schorzeniami neurodegeneracyjnymi, których przyczyny są cały czas przedmiotem badań.
Związek pyłów zawieszonych w powietrzu z objawami Alzheimera nie są czymś nowym. Już w 2016r badacze z uczelni w Lancaster wykazali obecność pochodzących ze smogu nanocząsteczek w korze przedczołowej mózgu.
Najnowsze badania min. Naukowców z brytyjskiego Lancaster University, skupione były na zdrowiu osób przebywających większą część życia w środowisku z wysokim stężeniem zanieczyszczeń powietrza. Ich celem było 186 młodych mieszkańców miasta Meksyk w wieku od 11 miesięcy do 27 lat.
Nowe badania pnia mózgu mieszkańców stolicy Meksyku wykazały nie tylko toksyczne molekuły ze skażonego powietrza o składzie przypominającym wyziewy z aut spalinowych, wspomniane już markery Alzheimera, ale także te pozostawiane przez chorobę Parkinsona oraz ALS (lub SLA – stwardnienie zanikowe boczne).
Po analizie wyników badań neurologicznych naukowcy doszli do wniosku, że skażenie powietrza tego typu wystawia ludzi na ryzyko potencjalnego uszkodzenia mózgu. Znamiona wspomnianych chorób w postaci uszkodzeń komórkowych odnaleziono nawet u najmłodszego, 11-miesięcznego uczestnika badania. Oszacowano, iż mieszkanie w obszarach większego zanieczyszczenia powietrza (głównie pyły 2.5 Pm) wpływa o ok 10 proc, na ryzyko pojawiania się uszkodzeń wskazujących na chorobę Alzheimera.
Porównanie wyników testów neurologicznych mieszkańców tonącego w smogu miasta Meksyk z wynikami badań mózgów młodych Meksykanów żyjących w innych regionach z czystszym powietrzem w przypadku tych drugich nie wykazało neurodegeneracyjnych zmian.
Istnieje kilka czynników związków z zanieczyszczeniem powietrza, takim jak smog, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia tych chorób:
- Stan zapalny: Wdychanie zanieczyszczonego powietrza może wywołać stan zapalny w organizmie. Stan zapalny jest związany z wieloma chorobami, w tym z niektórymi schorzeniami neurodegeneracyjnymi.
- Stres oksydacyjny: Zanieczyszczenia powietrza, takie jak pyły zawieszone i tlenki azotu, mogą wywołać stres oksydacyjny, co może przyczyniać się do uszkodzenia komórek mózgowych.
- Ekspozycja na toksyny: Smog zawiera różne substancje toksyczne, takie jak metale ciężkie i związki organiczne. Długotrwała ekspozycja na te toksyny może mieć negatywny wpływ na zdrowie mózgu.
- Obniżona jakość snu: Zanieczyszczone powietrze może prowadzić do zaburzeń snu, a brak odpowiedniego snu może zwiększać ryzyko rozwoju chorób neurodegeneracyjnych.
Warto zaznaczyć, że ekspozycja na pyły zawieszone PM2,5 nawet w ilościach nieprzekraczających normy, przyczynia się do pojawienia się procesów zapalnych. W miarę upływu czasu dotyka to mózgu na wiele różnych sposobów, w tym przyspiesza powstawanie złogów amyloidowych. Efekt widać nawet w sytuacji, gdy bezwzględne stężenie pyłów PM2,5 nie jest szczególnie wysokie.
Źródła:
National Geografic Jan Sochaczewski „Smog uszkadza mózg jak choroba Alzheimera. Potwierdzają naukowcy z Meksyku”
Jama Network, Neurology JAMA Neurol. 2021;79(2):197-207. doi:10.100/jamaneurol.2020.3962 „Association Between Ambient Air Pollution and Amyloid Positron Emission Tomography Positivity in Older Adults With Cognitive Impairment